DSW en de gemeenten Delft, Midden-Delfland, Rijswijk en Westland (de zogeheten H4 –gemeenten) behaalden in februari dit jaar een ‘Dementievriendelijke regio’ vignet. Dit vignet wordt uitgegeven door de landelijke organisatie ‘Samen Dementievriendelijk’, dat dementie onder de aandacht brengt. Het behaalde vignet toont dat we, laten we het gewoon heel simpel zeggen, goed op weg zijn.

Dementie komt steeds vaker voor

DSW is als zorgverzekeraar en zorgkantoor een belangrijke schakel op het gebied van de (ouderen)zorg. En dat geldt niet alléén voor DSW. Ook gemeenten, die zorg en ondersteuning verstrekken vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo), zijn hierin een belangrijke schakel. We moeten ons steeds meer richten op dementerenden,” vertelt Suzanne. “Dat gebeurt ook, maar er is meer nodig. Andere regionale partijen hebben ook een rol.” Samen Dementievriendelijk biedt trainingen aan om dementie te herkennen en ermee om te gaan. Want zo eenvoudig is dat eigenlijk niet. De symptomen sluipen er langzaam in, dus vroege signalering is nodig. Dirk: “Dementie is volksziekte nummer één aan het worden. De trainingen die de organisatie aanbiedt, zijn gericht op ‘normale’ organisaties en bedrijven. Dus ook bedrijven die niet direct gericht zijn op zorg of ondersteuning, denk aan de horeca en winkels.

Suzanne: “Ook bij de zorgcontractering houden we rekening met het groeiende aantal dementerenden in Nederland. Willemijn (Blom) en ik focussen ons samen met de gemeenten bijvoorbeeld op de financiering van casemanagement. Dit is echt een aandachtspunt.” Korte uitleg: een casemanager is een soort steun en toeverlaat in specifieke zorgsituaties. Deze begeleidt een persoon met de diagnose dementie en bijkomende problemen tot aan de opname in een verpleeghuis. “ Vanuit de Zorgverzekeringswet krijgen we budget om casemanagement in te kopen. In veel regio’s zie je dat casemanagement heel breed wordt toegepast. Wij zijn van mening dat een casemanager alleen in écht complexe situaties moet worden ingezet. Met schaarse middelen moet je efficiënt omgaan, vinden wij.

Er is sprake van dubbele vergrijzing

Meer oma’s en opa’s in Nederland, leuk toch?

Dirk: ‘We hadden het over dementie, maar we moeten het breder zien. Er is sprake van dubbele vergrijzing.” Oftewel, de bevolking wordt ouder (dus grijzer), maar de groep mensen die écht oud is wordt ook nog ‘ns veel groter. U kunt vervolgens denken: ja oké, dat gebeurt nu eenmaal. Meer lieve oma’s en opa’s in het land, leuk toch? Maar besef vooral dat de zorg zoals die nu in Nederland is ingericht, geen rekening houdt met een enorme groep ouderen die extra zorg en aandacht nodig heeft. We hebben geen verzorgingshuizen meer voor iedereen die moeilijker kan lopen en slecht voor zichzelf kan zorgen en verpleeghuisplekken zijn er ook minder. En dat is een probleem. Dirk: “Met de Herziening van de Langdurige Zorg startte ook de extramuralisering: mensen met een lichte zorgvraag kwamen vanaf dat moment steeds minder in aanmerking voor verblijf in een zorginstelling die uit de Wet Langdurige Zorg (Wlz) wordt gefinancierd. Deze ouderen kunnen volgens de overheid nog goed thuis blijven functioneren en daarmee wordt dus ook gesuggereerd dat er minder behoefte is aan het wonen in een voorziening als een verzorgingshuis. Deze veronderstelling is onjuist."

Verzorgingshuis of studentenhuis?

Zorgkantoor DSW is verantwoordelijk voor de inwoners in de regio, die zorg uit de Wlz nodig hebben. Dit zijn mensen die aangewezen zijn op intensieve zorg, zoals kwetsbare ouderen. Dirk: “Ik wilde een oplossing vinden voor de ouderen die door de veranderingen in de Wlz buiten de boot zouden vallen en geen recht meer hebben op een plek in een zorginstelling. DSW besloot daarom eerder te stoppen met de afbouw van verzorgingshuisplaatsen. Waarom, zou je zeggen? Omdat ik weet dat er in de nabije toekomst weer extra verblijfsplekken nodig zijn. Maar wat vooral nodig is zijn geschikte woningen om ouderen langer thuis te laten wonen. Daar is medewerking van gemeenten voor nodig.” Samen met Ankie van Tatenhove, wethouder Lansingerland en Hans van Petten, directeur van zorginstelling Laurens, nam Dirk het afgelopen jaar dan ook het initiatief om van voormalig verzorgingshuis Huize Sint Petrus een nieuw woonconcept te maken. “Eigenlijk is het alsof je weer op kamers gaat, zoals in je studententijd. De mensen die daar een woning huren, komen niet in aanmerking voor opname in een verpleeghuis, maar willen wel de veiligheid en de gezelligheid van zo’n gezamenlijk huis ervaren.” Suzanne: “De bewoners huren een ruimte en kunnen thuiszorg ontvangen en ook de huishoudelijke hulp kan hier langskomen. Daarom zijn goede afspraken nodig met de gemeente en ook moet er een koppeling zijn met een verpleeghuisvoorziening.

Er moet nog meer gebeuren

Om de groep ouderen ook in de toekomst te kunnen ondersteunen en de neuzen in de regio dezelfde kant op te krijgen, startte Dirk een stuurgroep. Aan dit ‘Regionaal project ouderenzorg DWO en NWN’ nemen alle relevante partijen in de regio deel: zorginstellingen, ziekenhuizen, gemeenten, wijkverpleegkundigen, huisartsen, de Zorgorganisatie Eerste Lijn (ZEL) en DSW. De focus ligt op de ketenzorg. De juiste zorg op de juiste plek, waarin de verbetering van de processen (o.a, het beoordelen en de doorstroom van patiënten) in de keten centraal staat. Want dit loopt soms echt niet soepel.

De zorgwereld ziet er anders uit, en wij moeten mee veranderen

Daarnaast moet er meer nadruk worden gelegd op de voorkant van de zorg. Er moet bijvoorbeeld een betere samenwerking ontstaan tussen wijkteams van gemeenten, de huisarts en de wijkverpleging. Zo kan er meer preventief en proactief gehandeld worden, bijvoorbeeld wanneer iemand ouder wordt en dementieverschijnselen krijgt. In die situatie kan een ouderenadviseur vanuit de gemeente, een wijkverpleegkundige of huisarts eerder optreden. Daarnaast moeten we voorkomen dat ouderen onterecht opgenomen worden in het ziekenhuis of als dit wel gebeurt sneller naar huis of naar een verpleeghuis kunnen. En zo zijn er nog meer verbeteringen te bedenken, met het oog op de toekomst. Dirk: "De wereld is er anders uit komen te zien. Wij moeten mee veranderen. Maar vooral moeten we allemaal beseffen dat we het samen moeten doen."