Nederland heeft te maken met een flinke vergrijzing en daarmee een stijgende zorgvraag. Bovendien is die vraag ook nog eens complexer geworden: mensen hebben meerdere aandoeningen tegelijk en er is veel eenzaamheid onder ouderen. De huisartsen moeten deze complexe zorgvraag opvangen. “De huisarts is de spin in het web voor de zorg. Als die zwaar onder druk komt te staan, komt eigenlijk de hele zorg onder druk te staan”, zegt DSW-directeur Aad de Groot.

Ons zorgstelsel is niet ingericht op toenemende zorgvraag

Volgens Aad de Groot moeten we de toenemende zorgvraag als zorgverzekeraar veel meer ondersteunen door aan de voorkant te kijken naar de leefomgeving van mensen, maar is ons systeem daar niet op ingericht. Er wordt vanuit de zorgverzekering vooral gefocust op een directe zorgvraag, niet op preventie en gezondheid: “Een huisarts die visite gaat rijden om te kijken hoe het met een patiënt gaat, is ontzettend belangrijk, maar hoort niet bij de zorg. In de hele zorg wordt preventie op geen enkele manier gestimuleerd. Bovendien hebben we het zo ingewikkeld gemaakt met al die verschillende wetten waar mensen onder kunnen vallen: de Zorgverzekeringswet, de Wet Langdurige Zorg. Maar een patiënt heeft geen klachten in stukjes, die heeft één vraag. Die is vaak niet te hakken in verschillende wetten.”

Langer thuis vraagt meer zorg

De ouderen in Nederland nemen toe en blijven daarbij ook nog langer thuis wonen. De wachtlijsten voor het verpleeghuis nemen hierdoor af. Dat klinkt positief, maar is veel te simpel gedacht volgens de DSW-directeur: “We hebben enorm gestimuleerd om mensen langer thuis te laten wonen, maar dat gaat ten koste van de kwaliteit van leven. Deze mensen doen namelijk een groter beroep op de huisarts, op de wijkverpleging en op andere vormen van zorg. Zorg is niet een onderdeel, zorg is een keten en hangt aan elkaar samen. Als je op één plek iets wegdrukt, komt het ergens anders weer omhoog.”

Inzetten op preventie

Belangrijk is om op de lange termijn na te denken over de zorg, vindt De Groot: “Als we aan de voorkant zorgen dat mensen een prettiger en betekenisvoller leven hebben, dan gaan we daar aan de achterkant op besparen. Maar als ik dit voorstel aan de minister of aan een politieke partij, dan reageren ze met: ‘Wat levert het nou op’? Dan zeg ik weer dat het volgend jaar niks oplevert, over twee jaar niks oplevert en over drie jaar niet. Over tien jaar wel. Omdat we goede resultaten niet op de korte termijn kunnen aantonen, doen we daar niks mee.”

Uitzending terugkijken en debat op 12 december

U kunt aflevering 2 van de De Toekomst is Grijs terugkijken via NPO Start. 

Op vrijdag 12 december praat Aad de Groot ook mee over sociale ongelijkheid in de zorg met zestien andere deskundigen tijdens MAX Meldpunt Actueel om 19.40 uur op NPO 2.